کد مطلب:95 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:282
امر به معروف و نهی از منکر
(مساله 2859) امر به معروف و نهی از منكر, یكی از تعالیم مهمه اسلامی است كه حیثیت و شرافت و بـقـا عزت و ترقی و تعالی مسلمانان , و اجرای احكام و جلوگیری از فحشا و فساد وتامین امنیت اجتماعی , به آن وابسته است .
(مساله 2860) اگر معروف , واجب باشد و انسان ملتفت شود كه شخصی آن راترك می كند امر به آن - با شرایطی كه بعدا ذكر می شود - واجب است .
(مساله 2861) معروف اگر مستحب باشد امر به آن مستحب است و چون منكرعبارت است از فعل قـبیح حرام , نهی از آن واجب است و وجوب , در هر دو,وجوب كفایی است و به فعل دیگری , ساق ط می شود.
شرایط امر به معروف و نهی از منكر (مساله 2862) شرایط امر به معروف و نهی از منكر پنج چیز است : اول - آن كـه آمـر ونـاهی , معروف و منكر را بشناسد ویقین داشته باشد به وجوب معروف وحرمت منكر, وایمن باشد از اشتباه خودش .
دوم - آن كه احتمال بدهد كه امر و نهی او تاثیر داشته باشد, پس اگر احتمال عقلایی ندهد كه امر و نهی او اثر دارد, وجوب آن ساقط می شود.
سـوم - آن كـه كسی كه واجب را ترك نموده و یا فعل حرام را بجا آورده , اصرار به آن داشته باشد, پس اگر بداند كه مرتدع شده و بعد مرتكب نمی شود ساقط می شود.
چـهارم - آن كه واجب بودن معروف و حرام بودن منكر در حق فاعل , منجز و ثابت باشد و در ترك واجب وفعل حرام عذری نداشته باشد, پس اگر فاعل معتقد باشدبه مباح بودن فعل حرامی و یا به جـواز ترك واجبی در این صورت امر به معروف ونهی از منكر, ساقط می شود.
وهمینطور است در هـر مـوردی كـه تـارك واجب و فاعل حرام عذر داشته باشد.
بلی از راه تنبیه غافل و ارشاد جاهل , تنبیه و ارشاد, لازم است .
پـنـجـم - آن كه در امر و نهی او مفسده و ضرری نباشد, پس با احتمال عقلایی به ضرر و مفسده , ساقط می شود.
درجات امر به معروف و نهی از منكر (مـسـالـه 2863) لازمـه ایـمان به خداوند متعال وایمان به انبیا عظام صلوات اللّه علیهم اجمعین وایمان به احكام الهی آن است كه شخص مومن , قلبا از منكر ومعصیت خداوند متعال , منزجر باشد ومنكر را قلبا انكار كند.
(مـسـاله 2864) چون مقصود از امر به معروف و نهی از منكر آن است كه مرتكب فعل حرام وترك واجـب , ایـن عـمل را ترك كند پس اگر به مجرد اظهار كراهت از این عمل - ولو به اعراض و ترك معاشرت و مراوده - مرتكب , مرتدع می شود و ترك می كند, كافی است در ادا وظیفه امر به معروف و نـهی از منكر و حاجت به امر و نهی علاوه نیست واین , درجه اول از امر به معروف و نهی از منكر است .
(مـسـاله 2865) درجه دوم از امر به معروف و نهی از منكر آن است كه اگر مرتكب منكر, با اظهار كـراهـت , ترك معصیت نكرد با حسن خلق و كلام حسن او را امر به ترك منكر نماید و مصالح ترك مـنكر و فعل معروف و مفاسد عكس آن را بیان كند تامرتكب , متنبه شود و ترك معصیت بنماید, و اگر به همین مقدار مرتكب , متنبه شدو معصیت را ترك كرد ادا وظیفه شده است .
(مـسـالـه 2866) درجه سوم از امر به معروف و نهی از منكر آن است كه اگر معصیت كار, به زبان خوش و كلام حسن , ترك معصیت نكرد با غلظت وكلام خشن و تعییر وسرزنش , امر و نهی كند با مراعات ترتیب درجات زبری و خشونت .
(مـسـالـه 2867) درجه چهارم از امر به معروف و نهی از منكر آن است كه معصیت كار, از درجات مـذكـوره , تـرك معصیت نكند ومصر باشد در این صورت اگر بداند به زدن , ترك می كند و یا اقلا احـتـمـال عقلایی باشد كه زدن , موثر است و از ضرر به جان ومال وعرض خود یا مسلمان دیگری ایـمـن بـاشد واجب است زدن به مقداری كه ترك معصیت كند بشرط آن كه منجر به جرح و قتل نشود.
(مـساله 2868) اگر شخص با اهل معصیت , محشور باشد و بتواند به ترك معصیت , از معصیت آنها جـلوگیری نماید, بهترین طریقه امر به معروف و نهی ازمنكر است مثلا اگر رفیق انسان بخواهد غیبت كند انسان از استماع , معذرت بخواهد و بگوید من از خدا می ترسم غیبت كنم و اگر در بین تـارك الـصـلاه هـا بـاشـدمـراقب خواندن نماز باشد یا بین روزه خورها مراقب روزه باشد تا آنها به همین خواندن نماز و گرفتن روزه , تشویق شوند و نماز بخوانند و روزه بگیرند, بهترین اقسام نهی از منكر وامر به معروف را انجام داده است .
(مـساله 2869) بجای آوردن معروف و ترك نمودن منكر, بر هر مسلمان , واجب است و لكن آنانكه امر و نهی می كنند باید در عمل به معروف و ترك منكر, بردیگران , پیشقدم باشند زیرا عمل , شرط تاثیر گفتار است .
(مـسـالـه 2870) وجوب امر به معروف و نهی از منكر, در باره مكلف , نسبت به اهل خودش تاكید بـیشتر دارد پس اگر انسان ببیند كه اهل خودش از واجبات , تهاون می ورزد, مثلا نماز نمی خواند یـا اگـر بـخـوانـد دارای قرائت صحیح نیست یا وضوی صحیح نمی گیرد یا آن كه با بدن ولباس نجس , نماز می خواند در این صورت لازم است به ترتیبی كه گفته شد, آنها را امر و نهی كند.
(مساله 2860) اگر معروف , واجب باشد و انسان ملتفت شود كه شخصی آن راترك می كند امر به آن - با شرایطی كه بعدا ذكر می شود - واجب است .
(مساله 2861) معروف اگر مستحب باشد امر به آن مستحب است و چون منكرعبارت است از فعل قـبیح حرام , نهی از آن واجب است و وجوب , در هر دو,وجوب كفایی است و به فعل دیگری , ساق ط می شود.
شرایط امر به معروف و نهی از منكر (مساله 2862) شرایط امر به معروف و نهی از منكر پنج چیز است : اول - آن كـه آمـر ونـاهی , معروف و منكر را بشناسد ویقین داشته باشد به وجوب معروف وحرمت منكر, وایمن باشد از اشتباه خودش .
دوم - آن كه احتمال بدهد كه امر و نهی او تاثیر داشته باشد, پس اگر احتمال عقلایی ندهد كه امر و نهی او اثر دارد, وجوب آن ساقط می شود.
سـوم - آن كـه كسی كه واجب را ترك نموده و یا فعل حرام را بجا آورده , اصرار به آن داشته باشد, پس اگر بداند كه مرتدع شده و بعد مرتكب نمی شود ساقط می شود.
چـهارم - آن كه واجب بودن معروف و حرام بودن منكر در حق فاعل , منجز و ثابت باشد و در ترك واجب وفعل حرام عذری نداشته باشد, پس اگر فاعل معتقد باشدبه مباح بودن فعل حرامی و یا به جـواز ترك واجبی در این صورت امر به معروف ونهی از منكر, ساقط می شود.
وهمینطور است در هـر مـوردی كـه تـارك واجب و فاعل حرام عذر داشته باشد.
بلی از راه تنبیه غافل و ارشاد جاهل , تنبیه و ارشاد, لازم است .
پـنـجـم - آن كه در امر و نهی او مفسده و ضرری نباشد, پس با احتمال عقلایی به ضرر و مفسده , ساقط می شود.
درجات امر به معروف و نهی از منكر (مـسـالـه 2863) لازمـه ایـمان به خداوند متعال وایمان به انبیا عظام صلوات اللّه علیهم اجمعین وایمان به احكام الهی آن است كه شخص مومن , قلبا از منكر ومعصیت خداوند متعال , منزجر باشد ومنكر را قلبا انكار كند.
(مـسـاله 2864) چون مقصود از امر به معروف و نهی از منكر آن است كه مرتكب فعل حرام وترك واجـب , ایـن عـمل را ترك كند پس اگر به مجرد اظهار كراهت از این عمل - ولو به اعراض و ترك معاشرت و مراوده - مرتكب , مرتدع می شود و ترك می كند, كافی است در ادا وظیفه امر به معروف و نـهی از منكر و حاجت به امر و نهی علاوه نیست واین , درجه اول از امر به معروف و نهی از منكر است .
(مـسـاله 2865) درجه دوم از امر به معروف و نهی از منكر آن است كه اگر مرتكب منكر, با اظهار كـراهـت , ترك معصیت نكرد با حسن خلق و كلام حسن او را امر به ترك منكر نماید و مصالح ترك مـنكر و فعل معروف و مفاسد عكس آن را بیان كند تامرتكب , متنبه شود و ترك معصیت بنماید, و اگر به همین مقدار مرتكب , متنبه شدو معصیت را ترك كرد ادا وظیفه شده است .
(مـسـالـه 2866) درجه سوم از امر به معروف و نهی از منكر آن است كه اگر معصیت كار, به زبان خوش و كلام حسن , ترك معصیت نكرد با غلظت وكلام خشن و تعییر وسرزنش , امر و نهی كند با مراعات ترتیب درجات زبری و خشونت .
(مـسـالـه 2867) درجه چهارم از امر به معروف و نهی از منكر آن است كه معصیت كار, از درجات مـذكـوره , تـرك معصیت نكند ومصر باشد در این صورت اگر بداند به زدن , ترك می كند و یا اقلا احـتـمـال عقلایی باشد كه زدن , موثر است و از ضرر به جان ومال وعرض خود یا مسلمان دیگری ایـمـن بـاشد واجب است زدن به مقداری كه ترك معصیت كند بشرط آن كه منجر به جرح و قتل نشود.
(مـساله 2868) اگر شخص با اهل معصیت , محشور باشد و بتواند به ترك معصیت , از معصیت آنها جـلوگیری نماید, بهترین طریقه امر به معروف و نهی ازمنكر است مثلا اگر رفیق انسان بخواهد غیبت كند انسان از استماع , معذرت بخواهد و بگوید من از خدا می ترسم غیبت كنم و اگر در بین تـارك الـصـلاه هـا بـاشـدمـراقب خواندن نماز باشد یا بین روزه خورها مراقب روزه باشد تا آنها به همین خواندن نماز و گرفتن روزه , تشویق شوند و نماز بخوانند و روزه بگیرند, بهترین اقسام نهی از منكر وامر به معروف را انجام داده است .
(مـساله 2869) بجای آوردن معروف و ترك نمودن منكر, بر هر مسلمان , واجب است و لكن آنانكه امر و نهی می كنند باید در عمل به معروف و ترك منكر, بردیگران , پیشقدم باشند زیرا عمل , شرط تاثیر گفتار است .
(مـسـالـه 2870) وجوب امر به معروف و نهی از منكر, در باره مكلف , نسبت به اهل خودش تاكید بـیشتر دارد پس اگر انسان ببیند كه اهل خودش از واجبات , تهاون می ورزد, مثلا نماز نمی خواند یـا اگـر بـخـوانـد دارای قرائت صحیح نیست یا وضوی صحیح نمی گیرد یا آن كه با بدن ولباس نجس , نماز می خواند در این صورت لازم است به ترتیبی كه گفته شد, آنها را امر و نهی كند.